Wouter – Cani Illuminati

Recensie: Queen of Earth

Wouter — Thu, 05 Nov 2015 12:35:12 +0000

Queen of earth

Queen of earth toont de relatie tussen de ‘beste vriendinnen’ Catherine en Virginia, gespeeld door Elisabeth Moss (Mad Men) en Katherine Waterston (Inherent Vice). De regisseur Alex Ross Perry die eerder het intellectualisme van New York à la Woody Allen/Noah Baumbach verkende in de comedy Listen up Philip (2014) verlaat deze setting voor een afgelegen vakantiehuis. Als het comedy genre waar Alex Ross Perry het meest mee wordt geassocieerd verplaatst naar psychologisch drama is het onmogelijk niet aan de relatie te denken tussen Liv Ullmann and Bibi Andersson in Persona (1966). De blauwdruk van Queen of earth lijkt dan ook Bergman’s Persona te zijn, het grootste verschil is hier dat de negatie mentale toestand van depressie en ‘anxiety’ in de films van Bergman komen vanuit de vraag: “hoe kan ik iets in deze wereld doen” die Catherine en Virginia omdraaien naar “hoe kan de wereld dit mij aandoen”.De titel van de film krijgt zo ook zijn betekenis, Catherine en Virginia zijn elitaire zelfgenoegzame koninginnen van hun eigen wereld en elke actie die tegen hun troonrecht ingaat wordt gezien als een belediging. Hier ligt de kracht van Alex Ross Perry, het scheppen van karakters die op papier de meest onsympathieke protagonisten zouden zijn die hij in een soort ruwe eerlijkheid weet om te toveren tot mensen waar wij evengoed sympathie voor kunnen hebben. Het acteerwerk van vooral Elisabeth Moss helpt hierbij en is subliem in haar rol van de vrouw in een zenuwinzinking en spreekwoordelijke “descent into madness”. De humor is niet helemaal verdwenen maar is nu inkt zwart, los van wat referenties naar Listen up Philip zoals het lezen van “Madness and Women” en de fles Laphroaig die geen rol spelen in Queen of earth maar als ‘prop’ fungeren in het elitaire spel van Listen up Philip, die alleen te zien zijn als een knipoog voor de incrowd De cinematografie en muziek die een jaren 70 psychologisch drama sfeer scheppen (denk aan Roman Polanski’s ‘apartment’ trilogie) zorgen voor een nerveuse spanning, de tijd die verspringt tussen het nu en hun vorige bezoek aan het vakantiehuis een jaar geleden verwisseld de spanning tussen Catherine en Virginia van plus naar min, maar blijven elkaars tegenpolen en plaatst hun beide in een oneindige cyclus van hun ‘codependent relationship’ maar zorgt ook voor ambiguïteit en verwarring voor de kijkers die een wat conventionelere verhaalstructuur verwachten. Uiteindelijk zal de film zijn publiek verdelen, wat iets positiefs is gezien: “If everybody agrees, you must have done something wrong,” aldus Nicolas Winding Refn

Recensie: The Red Shoes

Wouter — Wed, 19 Feb 2014 12:39:34 +0000

The Red Shoes (1948) is niet zo zeer een verfilming van het gelijknamige sprookje van Hans Christian Andersen maar gebruikt deze als ‘play within a play’ waarbij, zoals gebruikelijk bij deze verhaalstructuur de kijker wordt gestuurd om een vergelijking te maken tussen de karakters in de film en de karakters in de ballet versie van het sprookje. De fictie van het ballet wordt zo een symbolische/psychische representatie die net als de ‘play within a play’ in Shakespeares Hamlet iets probeert te zeggen over de karakters. The Red Shoes geeft deze karakters weer als de rode schoenen die geen rede hebben om te dansen maar een raison d’être, niet het ‘omdat’ maar het ‘ik moet’. Dit ‘ik moet’ dat niet alleen een grote passie met zich meebrengt geeft ook vorm aan de duistere keerzijde als deze in conflict komt met tegenstrijdige emoties zoals te vinden in het symbolisme van de ballet versie van het sprookje, de persoon die wil stoppen met dansen die schoenen aanheeft die dit niet kunnen. De drie hoofdpersonages vertegenwoordigen hun eigen raison d’être op de verschillende uitersten van het dualistische spectrum tussen hun passie voor hun kunstvorm en de opoffering die er voor nodig is om deze kunstvorm te perfectioneren. Julian Craster is de eerste van de hoofdpersonages die wij te zien krijgen wanneer hij na 6 uur wachten uiteindelijk bij een balletvoorstelling naar binnen mag waarvan hij alleen bekend is met de muziek van zijn professor. Zijn kunstvorm is duidelijk muziek als hij de naam van zijn professor roept als het doek omhoog gaat en geen idee heeft van de twee andere namen die door de zaal worden geroepen, die van de danseres en de balletimpresario Boris Lermontov. Dit zijn de drie karakters, de drie ingrediënten die het product ballet nodig heeft om zijn perfectie na te kunnen streven, een briljante componist, danseres en impresario (die meer als een regisseur is te zien). Als ons tweede hoofdpersonage Lermontov wordt uitgenodigd voor een feest van een ‘great patron of the arts’ zien wij wat voor personage hij is als hij zijn ogen niet wil vervuilen met het kijken naar een ‘amateur’ danseres die hoopt door hem ontdekt te worden. Als zij later omschreven wordt als een professionele danseres met lovende recensies wordt de vraag gesteld waarom hij haar niet wil zien dansen, waarop Lermontov antwoord: “One might, but for me, it is a great deal more. For me, it is a religion. And one doesn’t really care to see one’s religion practiced in an atmosphere such as this.” Zonder het te weten spreekt hij later met de danseres, het derde hoofdpersonage Victoria Page en geeft een ongemeende verontschuldiging en een laatste kans door de vraag te stellen: “Why do you want to dance? Waarop Victoria Page het voor Lermontov enige goede antwoordt geeft: “Why do you want to live?”. Als de film vordert worden de posities steeds meer ingevuld, Lermontov die emoties en relaties aan de kant schuift voor het creëren van het perfecte ballet en dit ook van zijn ‘personeel’ verwacht staat voor de mogelijkheid om van Victoria Page de grootste ballerina te maken omdat hij meent dat: “The dancer who relies upon the doubtful comforts of human love will never be a great dancer.”. Craster vervult in dit spectrum de tegenovergestelde rol als hij een relatie begint met Victoria Page, de kant van het leven, de ‘human love’, de kant die tegen de totale devotie ingaat waar de rode schoenen voor staan en die nodig is voor om de ‘great dancer’ te worden. Leven en dansen als een dualistische positie die steeds meer een contradictie gaat vormen als het dansen ervoor zorgt dat je niet kan leven en vice versa het leven ervoor zorgt dat je niet kan dansen. In ons achterhoofd blijft ook de eerdere opmerking steken dat leven zonder dansen onmogelijk is en zoals we weten van het sprookje van Andersen dat de schoenen niet uit kunnen en tot zijn onvermijdelijke conclusie gedragen moeten worden. Wat deze film onderscheidt is dat deze strijd los van in het dialoog nog veel meer is te vinden in de belevenis van de film los van de letterlijke informatie, vooral op het moment dat Victoria Page de hoofdballerina van de ballet versie van ‘The Red Shoes’ wordt. De cinematografie en het gebruik van Technicolor van deze scène is een van de mooiste uit de filmgeschiedenis en geeft deze strijd weer op dusdanige wijze dat wat wij zien een zelfde strijd lijkt te worden als wij ons verliezen in de passie en de duisternis van de wereld gezien door de ogen van Victoria Page. De muziek, dans en de regie krijgen een betekenis buiten de karakters en gaat zo over film zelf als kunstvorm, film als een samenwerking van verschillende elementen en uiteindelijk over kunst en de innerlijke strijd in het proces van creëren.

“The Red Shoes has come to mean so much to me over the years that I don’t even know where to begin, there’s the color the vibrance, the milieu of ballet and music, the emotional force, the mastery of Michael Powell and Emeric Pressburger”

– Martin Scorsese

Recensie: Silver Linings Playbook

Wouter — Fri, 30 Aug 2013 11:35:49 +0000

In een discussie of het recenseren zelf blijft het probleem van objectiviteit. De vraag wat echt is ten opzichte van de beleving die een film geeft lijkt zo een irrelevante vraag gezien film niets meer is dan een beleving. De vraag is aan de andere kant overbodig door zijn simpliciteit, de opmerking dat suiker zoet smaakt heeft geen verantwoording nodig. Als een film echter een positieve boodschap probeert te geven van hoop en liefde zoals ‘Silver linings Playbook’ dit probeert te doen, moet de weg naar deze emotie/beleving een eerlijkheid hebben waarbij de vergelijking met ‘smaak’ niet meer te maken is, zeker niet als het de psychische aandoening van de protagonisten enigszins serieus wil nemen. Dit is precies wat er misgaat in ‘Silver linings Playbook, alle emoties die wij tijdens het kijken ervaren worden weergegeven zonder dat deze ergens op gebaseerd zijn of in een natuurlijk verloop van omstandigheden zijn te plaatsen. De ‘silver lining’ is zo geforceerd op het verhaal in plaats van opgebouwd door het verhaal. Dit begint met de gewelddadige uitbarstingen van Pat (Bradley Cooper) die, om geen hekel aan zijn karakter te krijgen, gericht zijn op iemand die hij betrapt op vreemdgaan met zijn vrouw en later op een racist tijdens een american football wedstrijd, en welke worden geplaatst als gevolg van zijn bipolaire stoornis, maar aan de andere kant te begrijpen zijn zelfs voor de pacifisten onder ons. De stoornis die de protagonisten vertonen verandert op die manier van geloofwaardigheid naar een plotelement dat het verhaal een meer emotionele lading moet geven en dienst moet doen als onschuldige ‘quirk’ voor komisch effect. Een bipolaire stoornis of depressie lijkt opgelost te worden door een danswedstrijd, en de weddenschap die hierbij gehouden wordt schept de familieband waardoor de boodschap van hoop wordt gereduceerd tot dezelfde hoop tot het winnen van de loterij: leeg en irrelevant voor de uitkomst.

De eerdere vergelijking met ‘smaak’ blijft zo, de ingrediënten zijn goed uitgezocht, met het camerawerk en de muziek is niet veel mis en samen met de acteerprestaties wordt er veel moeite gedaan om geloofwaardige persoonlijkheden te creëren waardoor de beleving nog kan werken, het script zorgt er echter voor dat deze ‘emoties’ als lege calorieën snel in de vergetelheid zullen raken.

Filmtips onder de 3000 (imdb) votes

Wouter — Fri, 23 Aug 2013 13:18:22 +0000

De enigszins arbitraire grens van 3000 votes is gekozen door de pijnlijke realisatie dat deze 12 films bij elkaar waarschijnlijk minder gezien zijn of in ieder geval minder votes hebben dan een film als Manos: The Hands of Fate of nog erger The Hottie & the Nottie die beide rond de 30.000 votes zitten. De kans dat de films die ik hier heb uitgezocht een breed publiek aanspreken is gezien de restrictie van het niet meer dan 3000 stemmen mogen hebben zeer klein. De moeite waard zijn zij wel en zeker voor wie open staat voor films die de mogelijkheid hebben om een unieke ervaring te geven en je filmhorizon te verbreden.

01 Jeanne Dielman, 23 Quai du Commerce, 1080 Bruxelles 1975

3 dagen in het leven van een huisvrouw, bijna 3 ½ uur lang realtime/longtakes… Ok ik begrijp waarom zo weinig mensen deze film hebben gezien. Deze meditatieve manier van framing en longtakes geven wel de mogelijkheid om de nuances uit de film te halen en je voor te bereiden op de uiteindelijke climax. Staat niet voor niets op plaats 36 in de lijst van de beste films volgens het British Film Institute.

02 Face to Face 1976

Geregisseerd door Ingmar Bergman, cinematografie door Sven Nykvist en met perfecte acteerprestaties van Liv Ullmann De enige reden dat deze film niet zo veel gezien wordt is omdat deze moeilijk is om te vinden, zo is de film nooit uitgebracht in de Tartan, Criterion en Moskwood collectie van Bergman die wel de obscure eerdere films en latere tv films van Bergman hebben uitgebracht. Illegaal downloaden? Nee natuurlijk niet… het kan waarschijnlijk wel.

03 The Cremator 1969

Tsjechische film die aan de psychologische horror van Polanski’s Repulsion doet denken in de stijl van de Tsjechische New Wave maar wel meer leunt op sfeer en (camera) stijl dan zijn bekende land en (destijds) stijlgenoot Milos Forman. De film toont een man wiens waanideeën steeds meer worden gevoed door macht en het opkomende facisme, deze weg wordt op zo’n rustige wijze weergegeven dat wij de afstand van de protagonist niet verliezen waarin de kracht van de psychologische horror van de film ligt.

04 Viaggio in Italia 1954

De Vervreemding van het getrouwde stel Ingrid Bergman en George Sanders van elkaar weergegeven door de relatie met de onbekende omgeving en de onmogelijkheid om nog een ‘werkelijk’ gesprek te hebben. Waar Rossellini eerder het Italiaans neorealisme definieert krijgt deze film het persoonlijke karakter zoals wij later kunnen zien in de existentialistische zoektocht van Antonioni en de problemen van communicatie die Godard in zijn films van de jaren 60 weergeeft. Door het gebrek aan conventioneel narratief is geduld nodig bij het kijken wat de film ook zeker verdient.

05 Deep End 1970

Coming-of-age film waarin de naïeve Michael tijdens zijn werk in een badhuis geobsedeerd raakt door de schoonheid van Susan die als tegenpool op cynische wijze de klanten van het badhuis en geliefden behandelt als middelen voor een doel. Het badhuis zit vol symbolisme van verlangen en geweld, een fantasie voor wat je niet kan krijgen en waarbij er geen weg terug is door de hints die de regisseur geeft. Stilistisch, grappig en tragisch met soundtrack van Cat Stevens.

06 The Burmese Harp 1956

Studie naar humaniteit ten tijde van oorlog, de waarde die overblijft van een verloren Japan weergegeven als spirituele reis waarin muziek verbroederd en het eervol sterven in strijd laat verschuiven naar het net zo moeilijke eervol herstel door het terugkeren naar menselijke waarden. Een van de films die het beste de futiliteit van oorlog weergeeft en daarbij mag genoemd worden met films als Paths of Glory van Kubrick

07 Prima Della Rivoluzione 1964

Bertolucci was 22 jaar oud ten tijde van het maken van deze film, de film mist dan ook de focus van zijn latere films door de wat incoherente manier van filmen. Als verhaal over de revolutie, de keuze die de protagonist moet maken tussen de bourgeoisie en het marxistische proletariaat hoef je de film ook niet te zien. Wat deze film het beste doet is in een jeugdige enthousiasme de dromer weer te geven van de door Bertolucci zo geliefde nouvelle vague, een dromer die voor altijd voor de revolutie zal leven omdat werkelijke verandering niet mogelijk is. Als een eerbetoon aan film zijn er weinig die deze kunnen evenaren.

08 Céline et Julie vont en bateau – Phantom Ladies Over Paris 1974

Begint als een zoektocht die vergelijkbaar is met Alice die het witte konijn achtervolgt. De vergelijking met Alice in Wonderland blijft maar de wereld waar de personages instappen is 100% een filmwereld, in een metaniveau tussen werkelijkheid en illusie, heden en verleden en de wereld en dromen. Een van de origineelste films die je kan zien.

09 La maman et la putain 1973

Een bekend onderwerp van de Nouvelle Vague, de ménage à trois en dat tussen narcistische bohémien die 220 minuten praten over hun zelfmedelijden en seks. Door de Cahiers du Cinéma uitgeroepen tot de beste film van de jaren 70 en winnaar van de Grand Prix van de jury in Cannes. Een ontroerend portret van de betekenisloosheid en desillusie van het leven na de revolutie van mei 1968.

10 My Winnipeg 2007

Aan Guy Maddin werd gevraagd om een documentaire te maken over zijn geboorteplaats. In plaats van de werkelijke stad duiken wij in de psyche van Maddin die feit en fictie mengt om zijn melancholische nostalgie te verbeelden in de stijl die alleen te vinden is bij Maddin, die als een beschrijving al mogelijk is de vergelijking heeft met een droom van een nooit gemaakte stomme film. Hypnotisch poëtisch en soms manisch en als reis in het geheugen van wat er niet meer is ongeëvenaard.

11 Yukinojô henge 1963

De relaties met het Kabuki theater, de onnagata (acteur die vrouwenrollen speelt) en als eerbetoon voor de 300^ste rol van de acteur Kazuo Hasegawa zal de niet Japanse kijker waarschijnlijk ontgaan. Wat er overblijft is een bizarre, theatrale, speelse en campy film wiens cinematografie het een unieke beleving maakt.

12 O Pagador de Promessas 1962

Na de wonderbaarlijke genezing van een ezel die het enige bezit is van de protagonist Burro moet deze zijn belofte nakomen aan de ‘geest’ die zijn ezel heeft gered. Het nakomen van de belofte is in eerste instantie een pelgrimstocht waarbij Burro een zwaar kruis naar de heilige plek moet brengen, de kerk van Santa Barbara. Het nakomen van de belofte verandert bij aankomst naar een strijdt tegen de katholieke kerk die een veto op geloof lijkt te hebben en intolerant is tegenover de ‘simpele’ boer. Tegelijkertijd tragisch en mooi, de simpele man in tijden van tegenslag in de neorealistische traditie van De Sica en winnaar van de Gouden Palm (Cannes)